Bloğumu takip edenler “KİTAP KRİTİK” bölümünde John Taylor Gatto’nun “Aptallaştıran Eğitim” ve “Eğitim- Bir Kitle İmha Silahı” adlı kitapların tanıtımı ile ilgili cümleleri hatırlayacaktır. Şimdi tanıtımını yapacağım “ALTERNATİF EĞİTİM – Hayatımızın Okulsuzlaştırılması” adlı kitap da aynı çizgide bir muhtevaya sahip. Ancak bu kitap tek bir yazara ait bir yayın olmayıp Matt Hern’in editörlüğünde, içlerinde John Taylor Gatto’nun da olduğu çok sayıda yazar, çizer, düşünür ve eğitimcinin makalelerinden oluşan bir derleme özelliği taşıyor.
Kitapta yazıları yer alan yirmiden fazla insanın birleştiği nokta yeryüzünde yaklaşık 200 yıllık geçmişi olan ve okullarda yürütülen resmî ve örgün eğitime karşı amansız bir muhalif olmaları. Bunda haksız da sayılmazlar hani. Çıkış noktası olarak Prusya olarak gördükleri zorunlu eğitim zaman içinde ve ülkelere göre değişiklik gösterse de okullarda yürütülen bu eğitim her ortama uygun itaat ve biat eden tek tip insanlar yetiştirme amaçlı olduğu için eleştiri oklarının hedefinde yer alıyor. Öğrencileri okulların ve sınıfların içine hapsederek asıl hedefi özgürleştirme olması gereken eğitimin sistemin talimatları ve sınırları içinde kalan bireyler yetiştirmesine dikkat çekiliyor.
Şurası bir gerçek ki bugünün okulları özgürlükleri yok ettiği gibi yaratıcılığı da büyük ölçüde öldürdüğünü, öğrencilerin velilerin hatta öğretmenlerin bile isteyerek değil zorunluluktan kendini bağlı hissettikleri kurumlar olarak değerlendiriliyor. En sükseli ve konforlu okullara bile öğrencilerin istekli olarak gitmediğini hepimiz biliriz. Ebeveynler hatırlayacaktır hafiften kar yağdığı günün akşamı gece yarılarına kadar televizyonda ertesi günün tatil haberlerini merakla bekleyen çocukların durumu ne kadar da düşündürücü değil mi?
“ALTERNATİF EĞİTİM” kitabındaki yazılar dört bölüm halinde derlenmiş. Birinci bölümde okulsuzlaşmanın anlamı, kökenleri ve bu konuda yapılabileceklerden bahsediliyor. İkinci bölümde yakın dönem analizlerine yer verilirken bireysel düşünceyi yok eden sistemin nasıl düzeltileceği ile birlikte sorma, sorgulama, reddetme, önyargılar ile baş etme konularına yer veriliyor. Üçüncü bölümde eleştirisi yapılan eğitim ve okul modellerine karşı çeşitli ülkelerdeki pilot uygulama diyebileceğimiz ALTERNATİF okul uygulamalarından örneklere yer verilmiş. Dördüncü bölüm ise “hayır” diyebilme özgürlüğünün yerleştirilmesi, farklı bir şeyler yapabilmek, okula gitmeden büyüyebilmek, ebeveynlerin vereceği eğitimler üzerine kurgulanmış.
Gerek Alternatif Eğitim kitabı ve gerekse daha önce tanıtımını yaptığım John Taylor Gatto’ nun kitapları ilk bakışta okuyucuya ve ebeveynlere biraz uçuk, sivri, köşeli ve ezber bozan özellikte gelebilir. Bugün için tam olarak uygulanması çok zor olarak da kabul edilebilir. Ancak insan zihninde bazı soru işaretleri uyandırması, uygulanagelen sistemin sorgulanmasına yardımcı olması dahi bir kazanç sayılır. Daha önce bu konuda tanıtımını yaptığım J. Taylor Gatto’nun kitapları ile birbirini tamamlayan bu kitabın okunmasının faydalı olacağını düşünüyorum.